حسابرسی بیمه ای
بازرسی بیمه ای از جمله فرایندهای اداری موجود در سازمان تأمین اجتماعی میباشد که جهت شناسایی کارگران و تأمین حقوق بیمه ای آنان انجام میگیرد. در حسابرسی بیمه ای که از آن به عنوان حسابرسی تأمین اجتماعی نیز یاد میشود، هزینه های مرتبط با کار شناسایی میشود. در واقع در این نوع حسابرسی تمامی هزینه هایی که برای کارگران صورت گرفته است به همراه حق بیمه ی آنها محاسبه شده و دریافت میشود. بنابراین در حسابرسی بیمه ای که نوعی حسابرسی هزینه ای است، درآمدهای شرکت و یا کارگاه در نظر گرفته نمیشود بلکه فقط هزینه های مرتبط با کار شناسایی شده و اسناد و مدارک مرتبط با آن مورد بررسی قرار میگیرد.
هدف از انجام حسابرسی بیمه ای چیست؟
بعد از ثبت شرکت و یا موسسه همانطور که پیشتر نیز بیان شد، هدف از حسابرسی بیمه ای این است که در کارگاه، موسسه و یا شرکت هزینه هایی که مرتبط با نیروی انسانی، کار و اشتغال است شناسایی شده و حق بیمه ی مربوط به آنها تعیین شود.
بازرسی بیمه ای به چند شکل انجام میشود؟
بازرسی بیمه ای معمولاً به دو شکل قابل انجام است:
بازرسی از کارگاهها
در این حالت به منظور شناسایی کارگران و نیروهای مولد از کارگاهها، شرکتها و موسسات، بازرسی به عمل میآید.
حسابرسی از دفاتر قانونی
در این حالت از دفاتر قانونی موجود، نوعی حسابرسی بیمه ای انجام میشود.
دلایل وجود حسابرسی بیمه ای چیست؟
حسابرسی بیمه ای به دلایل زیر وجود دارد:
- سازمان تأمین اجتماعی اطمینان حاصل کند که حقوق بیمه ای کارگران شرکتها، موسسات و کارگاهها به درستی رعایت شده است.
- سازمان تأمین اجتماعی از اجرای قانون بابت قراردادها و حق الزحمه آنها اطمینان حاصل نماید.
حسابرسی بیمه ای به چه مواردی تعلق میگیرد؟
حسابرسی بیمه ای به موارد زیر تعلق میگیرد:
- تمامی آنچه که به عنوان حقوق و دستمزد و مزایای قانونی به کارگران شرکتها، کارگاهها و … پرداخت شده است.
- تمامی آنچه که به پیمانکاران بابت اجرای قراردادهای پیمانکاری موضوع ماده ۳۸ قانون تأمین اجتماعی، پرداخت شده و مفاصا حساب آن از تأمین اجتماعی اخذ نشده است.
- و تمامی آنچه که به عنوان حق الزحمه به افراد حقیقی و حقوقی دیگر پرداخت شده است.
تمامی موارد فوق جزء مواردی هستند که باید حسابرسی بیمه ای از آنها انجام بگیرد و در نهایت حق بیمه آنها پرداخت شود.
به چه مواردی حق بیمه تعلق نمیگیرد؟
مواردی که حق بیمه به آنها تعلق نمیگیرد عبارتند از: بازخرید ایام مرخصی، هزینه سفر و فوق العاده مأموریت، انواع پاداش ( بهرهوری، آکورد، کارانه، عیدی، نهضت سواد آموزی)، کمک عائلهمندی، حق سنوات، خسارت اخراج، حق تضمین و حق شیر، خرید، ساخت و تعمیر انواع وسایل، قطعات، ماشین آلات و …، حق حضور در جلسات هیئت مدیره، حق الزحمه امام جماعت، کمک هزینههای خوار و بار و مسکن در ایام بیماری، هزینههای مرتبط با ترخیص کالا و هزینههای گمرکی، حق همسر به کارکنانی که در کارگاههای دارای نظام هماهنگ پرداخت مشغول به کار هستند، هزینههای مرتبط با فیلم برداری، طراحی و تبلیغات، کرایه انواع وسایل حمل و نقل همچون تاکسی، تراکتور، اتوبوس، سواری و …، هزینههای کارشناسی، حق الوکاله و وجوهی که بابت حق الزحمه به وکلا، ترخیص کاران رسمی کمرگ و کارشناسان دادگستری پرداخت شده است و حقوق، مزد، حق الزحمه و مزایای پرداختی به کسانی که طبق مدارک ارائه شده توسط کارفرما بازنشسته و یا شاغل لشگری، کشوری، بانکها و سایر دستگاهها بوده و مشمول تأمین اجتماعی نمیشوند.
انجام حسابرسی بیمه ای وظیفه چه کسانی میباشد؟
انجام حسابرسی بیمه ای بر عهده کارشناسان حسابرسی سازمان تأمین اجتماعی میباشد.
در حسابرسی بیمه ای چه مدارکی مورد بررسی قرار میگیرد؟
اخیراً در حسابرسی بیمه ای البته به درخواست وزیر کار به جای بررسی مدارک ۱۰ سال قبل شرکتها، موسسات و کارگاهها که نشان دهنده هزینههای بیان شده است، مدارک یک سال قبل آنها توسط حسابرسان تأمین اجتماعی مورد بررسی قرار میگیرد. لازم به ذکر است بعد از اتمام فرایند حسابرسی بیمه ای و نیز تعیین مبلغ بدهی چنانچه کارفرما مبلغ تعیین شده را پرداخت کند، وضعیت بدهی او به سازمان صفر در نظر گرفته شده و از پرداخت تمامی معوقات قبلی معاف میشود.
نکات مهم در خصوص حسابرسی بیمه ای
از جمله نکات مهم در خصوص حسابرسی بیمه ای به شرح زیر است:
سازمان تأمین اجتماعی جهت تعیین حق بیمه کارگران شرکتها، موسسات و کارگاهها و نیز شناسایی مخارج مرتبط با کار و اشتغال میتواند دفاتر قانونی آنها بازرسی کرده و کارفرما موظف است در هر زمان که سازمان بخواهد کلیه دفاتر قانونی را در اختیار او قرار دهد. لازم به ذکر است در صورتی که واحد بیمه پرداز تقاضای صدور مفاصاحساب را بدهد نیز حسابرسی بیمه ای توسط سازمان قابل انجام خواهد بود.
نحوه حسابرسی بیمه ای
حسابرسان بیمه ای با توجه به نوع کار با در دست داشتن کاربرگهای چهار ستونی که شامل ستونهای ۱-۵ ، ۲-۵، ۳-۵ و ستون غیر مشمول است در محل کار حاضر شده و هر کدام از کارها را در ستونهای خاص خود جای میدهند. به طور مثال مباحثی که مرتبط با حق الزحمه هستند در ستون ۱-۵ جای میگیرند یا مباحثی که مرتبط با خدمات نصب هستند در ستون ۲-۵ و مباحث مرتبط با تعمیرات در ستون ۳-۵ جای میگیرند. اما چگونه میتوان این موارد را تشخیص داد؟
برای تعیین فرمول کلی برای تشخیص حق بیمه کارگران باید به روش زیر عمل کرد:
ابتدا باید مشخص کرد که بار انسان در این پروژهها تا چه اندازه است. برای مثال برای انجام پروژهای از خدمات یک مشاور استفاده شده است. هنگام تعیین حق بیمه باید دید که آیا مشاور نیازمند به تجهیزات خاصی بوده است و یا این که صرفاً کار مشاوره به شکل مذاکره را بر عهده داشته است. به عبارت دیگر نقش و دخالت انسان در پروژه بیشتر بوده است یا تجهیزات. مشخص کردن این موضوع بسیار مهم است چرا که نقش انسان در موضوع پرداخت بسیار پررنگ میباشد. اگر حق بیمه کلیه حق الزحمهها همچون خدمات حرفهای مشاوره و کارگران روزمزد به شکل حقیقی باشد ۳۰ درصد و اگر پرداخت نشود توسط حسابرسان در ستون ۱-۵ جای میگیرد و مشمول ۳۰ درصد جریمه میشود. برای درک بهتر مطلب بهتر است مثال زیر در نظر گرفته شود:
در کارهای نصبی با آن که کار اصلی را انسان انجام میدهد اما چون فرد مجبور است برای انجام دادن کار از تجهیزات خاصی استفاده نماید، ستون۲-۵ توسط حسابرس پر میشود. در کارهایی هم که دخالت انسان کم است همچون حسابداری که کار اصلی با نرم افزار انجام میشود و یا خدمات لیفتراک که ماشین انجام دهنده کار اصلی است ستون ۳-۵ توسط حسابرس پر میشود و با توجه به این ستونها حق بیمه تعیین میشود
چرا استفاده از خدمات موسسات حسابرسی خصوصی؟
از آنجایی که موسسات حسابرسی خصوصی از کارشناسان مجرب و حرفهای برای انجام امور حسابرسی استفاده میکنند و این کارشناسان کاملاً با مسائل بیمه، قانون کار و استخدام، بیمه کارگری و اطلاعات مرتبط با تأمین اجتماعی آگاه هستند میتوانند پیش حسابرسی بیمه ای را به گونهای انجام دهند که:
- میزان دقیق مبالغ بیمه مشخص شود تا کارفرمایان مجبور به پرداخت حق بیمه بیشتر از موارد قانونی نشوند.
- از ایجاد جرائم مالیاتی جلوگیری نمایند.
- و در نهایت مبالغ حق بیمه را تا میزان زیادی کاهش دهند.