ثبت اختراع

 

مراحل ثبت اختراع
مراحل ثبت اختراع

 

مراحل ثبت اختراع

 

کلیات ثبت اختراع

اختراع محصول یا فرآیندیست كه راه نوین انجام کاری را ارائه می دهد یا راه حل فنی جدیدی را برای مشكل خاصی پیشنهاد می كند.

حق ثبت اختراع حــق انحصاری می باشد كـه در قبـال اختـراع ثبت شده به مختـــرع یا نمـاینده قانونی او اعــطا می‌یابد.

 

حق ثبت اختراع یا پتنت چیست؟

پتنت حمایت قانونـی از اختـراع را برای دارنده آن تأمین می‌كند. این حمـایت برای مــدت محـدودی (حداکثر بیست سال) در ازای افشای جزئیات اختراع برای عموم اعطا می‌گردد.

مورد اختراع را نمی‌توان بدون اجازه دارنده پتنت به صورت تجاری تولید كرد، استفاده یا توزیع نمود و به فروش رساند. به این نکته مهم باید توجه داشت که پتنت مجوز تولید محصول اختراعی نیست بلکه تنها دیگران را از تولید آن باز می دارد.

 

حقوق پتنت

حقــوق پتنت معـمولاً بعد از ارائه دادخواست از سوی دارنده آن به دادگاه، احقاق می شود. دادگاه در بیشتر نظام‌ها، شخص یا اشخاص نقض كننده حقوق پتنت را از این كار باز داشته و وی را مکلف به جبران خسارتهای وارده به صاحب حق اختراع می نماید.

همچنین چنانچه شخصی در دادگاه حق اعطا شده پتنت را به چالش كشیده و در این امر موفق شود، حق پتنت اعطا شده غیر معتبر شناخته خواهد شد. به عنوان مثال بتواند ثابت نماید که اختراع فاقد شرایط قانونی و لازم بوده است.

با انقضای دوره زمانی پتنت (حداکثر ۲۰ سال از زمان ثبت تقاضانامه) حمایت از اختراع پایان گرفته و استفاده از آن در اختیار عموم قرار می گیرد یعنی دارنده پتنت دیگر حقوق اختراع خود را دارا نمی باشد و هر شخصی می‌تواند از آن بهره برداری تجاری کند

دارنده پتنت حق دارد تصمیم بگیرد چه كسی می تواند در طول مدت حمایت، از اختراع بهره‌برداری نماید. و می‌تواند با عقد قرارداد اجازه یا لیسانس استفاده از اختراع را به افراد دیگر بدهد. دارنده پتنت همچنین می‌تواند حق اختراع خود را بطور كامل بفروشد كه خریدار، دارنده جدید آن اختراع شناخته خواهد شد.

 

مدارک لازم ثبت اختراع
مدارک لازم ثبت اختراع

 

مدارک لازم جهت ثبت اختراع

 

فرمهای مربوط به ثبت اختراع (اظهارنامه)

  • این فرمها در ثبت اظهارنامه خوانده می شوند و جزو اوراق بهادار كشور می باشند. تقاضا کننده ثبت اختراع این فرمها را از واحد گردش اوراق بهادار در اداره كل ثبت شركت ها و مالكیت صنعتی در ۳ نسخه تهیه و آنها را تكمیل و امضا می نماید. این فرمها می بایست به زبان فارسی تنظیم شوند در شرایطی كه متقاضی نتواند فرمها را به زبان فارسی برگرداند باید  کاملا متن آن را به زبان انگیسی یا فرانسه تنظیم و خلاصه ای از طرح را به زبان فارسی تنظیم کند. بعلت اینکه فرمهای اظهارنامه محل كافی برای درج كلیه موارد خواسته شده را ندارد لذا مراتب بصورت ضمیمه به اظهارنامه الصاق می گردد.

 

توصیف اختراع

  • متقاضی ثبت در ایران باید مورد اختراع خود را در برگه های A4 بطور كامل و با ذكر تمامی جوانب توضیح دهد و سپس آن را در سه نسخه تنظیم و ضمیمه اظهارنامه مربوطه نماید.

 

نقشه های اختراع

  •  برای ارائه هرچه بهتر شرح اختراع، متقاضی ثبت اختراع می تواند از رسم نقشه کمک بگیرد. بعد از ترسیم نقشه با رعایت نکات زیر از کلیات نقشه سه نسخه تنظیم و ضمیمه اظهارنامه می نماید.

 

در ترسیم نقشه ها باید نكات زیر رعایت شود  
  • نقشه ها باید با مركب و از روی مقایس متری كشیده شود.
  • متقاضی ثبت اختراع یا وكیل قانونی او باید زیر نقشه ها را امضا نماید.
  • نقشه ها باید در كاغذهای ۳۴ سانتیمتر طول و ۲۲ سانتیمتر عرض تنظیم شود
    .
  • در رسم نقشه ها باید فقط از یك روی كاغذ استفاده شود.

 

ادعای مخترع

  •  در این قسمت متقاضی ثبت اختراع توضیحاتی در رابطه با چگونگی اختراع خود توضیح می نماید. یعنی اینكه اختراع انجام شده چه مشكلی را حل می نماید و چه را ه حل جدیدی را ارائه می نماید. در این قسمت متقاضی باید سه شرط ثبت اختراع یعنی جدید بودن، ابتكاری بودن و صنعتی بودن مورد اختراع خود را بطور كامل توضیح دهد و همچنین میزان حمایت ناشی از حق ثبت اخترا ع را مشخص نماید. ادعای مخترع باید در سه نسخه تنظیم و به امضای خود شخص یا وكیل قانونی او برسد و ضمیمه اظهارنامه شود.
  • فتوكپی شناسنامه مخترع یا مخترعین
  • قبض صندوق اداره كل تاسیس شركت ها و مالكیت صنعتی حاكی از پرداخت وجوه لازم

 

مراحل قانونی ثبت اختراع
مراحل قانونی ثبت اختراع

 

مراحل قانونی ثبت اختراع

هر شخصیت حقیقی یا حقوقی كه مدعی ابداع محصول صنعتی نوین و جدید باشد و یا وسیله جدیدی كشف نماید یا راه و روشی را برای بدست آوردن یك نتیجه یا محصول صنعتی كشف نماید، می تواند مورد اختراع خود را به ثبت رسانده و گواهی ثبت اختراع دریافت نماید.

در ایران ثبت اختراع به صورت اعلامی صورت می گیرد منظور از اعلامی بودن ثبت بدین معناست كه اداره كل ثبت شركت ها و مالكیت صنعتی می تواند بدون بررسی طرح ارائه شده در خصوص جدید بودن اختراع آن را به ثبت برساند و تنها شرط آن این است كه شخصی یا شركتی قبلاً این مورد اختراع را در ایران به ثبت نرسانده باشد.ضمنا گواهی ثبت اختراع در ایران به هیچ وجه برای قابل استفاده بودن و یا جدید بودن و یا حقیقی بودن اختراع سندیت ندارد.

 

مواردیكه را كه در ایران نمی توان به ثبت رساند عبارتند
  1. نقشه های مالی
  2. اختراعاتی كه خلاف نظام عمومی و برخلاف عفت عمومی باشد
  3. فرمول و تركیبات دارویی

در كلیه مراحل ثبت اختراع در ایران حضور خود شخص متقاضی الزامی نمی باشد، بلكه وكیل قانونی اومی تواند مدارك لازم را تهیه و تكمیل نماید. در این صورت باید تقاضانامه همراه با اصل وكالتنامه با رونوشت یا فتوكپی برابر اصل شده ضمیمه اظهار نامه گردد.

 

آدرس اداره ثبت اختراع

متقاضی ثبت اختراع یا وکیل قانونی او در داخل کشور باید مدارک زیر را از اداره کل ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی واقع در    تهران بزرگراه مدرس تقاطع میرداماد تهیه و نسبت به تکمیل آن ها اقدام نماید.

 

شرایط عمومی ثبت اختراع
شرایط عمومی ثبت اختراع

 

شرایط عمومی ثبت اختراع

 

به طور كلی اختراعی قابل ثبت است كه حداقل شرایط ذیل در آن محقق باشد:

  1. نو باشد : اختراع باید دارای مشخصه جدیدی باشد كه سابقه آن مشخصه در دانش و زمینه فنی مربوط به آن اختراع پیش بینی نشده باشد. به این دانش موجود در اصطلاح Prior Art گفته می شود.
  2. دارای گام ابتكاری باشد : اختراع باید علاوه بر جدید بودن، ارتقاء قابل توجهی را در حیطه خود موجب شود بطوریكه استنتاج آن توسط فردی با دانش متوسط در آن زمینه امری بدیهی محسوب نشود. به عبارت دیگر راه حل فنی را كه اختــراع برای حل مشكل پیشنهاد می‌كند، باید نسبت به سایر راه حلهای احتمالی موجود، مزیت قابل توجهی داشته باشد. در واقع اختراع باید بتواند در حیطه خود مشکلی را از مشکلات موجود که هنوز راه حلی ندارند، حل نماید تا دارای گام ابتکاری باشد.
  3. فایده عملی داشته باشد : اختراع نباید صرفاً تئوری و نظری باشد بلکه باید قابلیت استفاده عملی و تولید در صنعت را داشته باشد.
  4. مشمول موارد غیر قابل ثبت نباشد : بغیر از سه شرط فوق در اغلب كشورها قوانینی وجود دارد كه به موجب آنها نمی‌توان بعضی اختراعات را در آن سرزمین به ثبت رساند؛ مثل آنچه كه برخلاف نظم عمومی و اخلاقیات باشد، یا كشفها و تئوریهای علمی، روشهای ریاضی، گونه‌های گیاهی و حیوانی، روشهای تجارت، روشهای معالجه یا تشخیص بیماری در انسان و دام و نرم‌ افزارهای كامپیوتری فاقد اثرات فنی

 

موارد غیر قابل ثبت به عنوان اختراع

  •  کشفیات که از قبل انجام شده و در طبیعت موجود است
  • نظریه های علمی
  • روشهای ریاضی
  • طرح ها و نقشه ها
  • قواعد و روشها مثل روش انجام تجارت، فعالیت ذهنی، بازی
  • نرم افزار رایانه ای فاقد اثر فنی
  • روش تشخیص یا معالجه بیماری در انسان یا دام
  • گونه های گیاهی یا جانوری یا روش ایجاد
  • اختراعی که استفاده تجاری آن مخل نظم عمومی یا اصول اخلاقی باشد.

 

اختراعات کوچک

بطور کلی، اختراع کوچک اختراعی است که تمام الزامات قابلیت ثبت اختراع را ندارد ولی دارای استفاده صنعتی  است.

در حال حاضر کشورهایی که اختراعات کوچک را ثبت می کنند، عبارتند از: استرالیا، آرژانتین، ارمنستان، اطریش، بلاروس، بلژیک، برزیل، بلغارستان، چین، کلمبیا، کاستاریکا، جمهوری چک، دانمارک، استونی، اتیوپی، فنلاند، فرانسه، گرجستان، آلمان، یونان، گواتمالا، مجارستان، ایرلند، ایتالیا، ژاپن، قزاقستان، کنیا، قرقیزستان، مالزی، مکزیک، هلند، پرو، فیلیپین، لهستان، پرتقال، جمهوری کره، جمهوری مولداوی، فدراسیون روسیه، اسلواکی، اسپانیا، تاجیکستان، ترینیداد و توباگو، ترکیه، اکراین، اروگوئه، و ازبکستان

هدف از شمول اختراعات کوچک در نظام مالکیت فکری بعضی از کشورها، پرورش و مراقبت از نوآوریهای درون زاد بخصوص در کسب و کارهای کوچک و متوسط و در بین اشخاص حقیقی است. به عنوان مثال در کشور آلمان می توان محصولات جدید را با هزینه کمتر، راحت تر و در مدت زمان کوتاهتری به صورت اختراع کوچک به ثبت رساند. به خصوص در مورد شرط دارا بودن گام ابتکاری اختراعات کوچک، سخت گیری زیادی صورت نمی گیرد.

 

طرح های صنعتی

طرح صنعتی به جنبه ظاهری کالا از لحاظ تزئینی و زیبایی شناختی می پردازد. طرح می تواند خصوصیات سه بعدی مثل شکل کالا یا خصوصیات دو بعدی مانند الگوها، خطوط و رنگها را شامل شود.
در مورد گستره وسیعی از محصولات صنعتی و دست ساز از ادوات فنی و پزشکی گرفته تا جواهرات و سایر کالاهای لوکس، از وسایل خانگی و الکتریکی تا وسایط نقلیه، ساختارهای معماری و از طراحی های پارچه تا کالاهای رفاهی، طراحی صنعتی مطرح است.

در قوانین بیشتر کشورها، برای آنکه طرح صنعتی مورد حمایت قرار گیرد، باید به چشم خوشایند باشد. این بدان معناست که موضوع از لحاظ زیبایی شناسی بررسی می شود و نه از لحاظ خصوصیات فنی. طراحی صنعتی باعث جذابیت و خوشایند شدن کالا می شود و لذا ارزش تجاری و بازارپسندی کالا را افزایش می دهد.با تحت حمایت قرار گرفتن طرح صنعتی، مالک آن مطمئن می شود که حقی انحصاری به او اعطا شده و کسی بدون اجازه وی نمی تواند آن طرح را تقلید یا کپی کند.

در برخی کشورها (مثل اعضای اتحادیه اروپا) طرح بطور مطلق نیز حمایت می شود، یعنی حتی استفاده از طرح بدون مجوز میسر نیست. طرحهای صنعتی را می توان نسبتاً آسان و ارزان در کشورهای صنعتی و همچنین در کشورهای در حال توسعه به ثبت رساند. بنابراین کسب این نوع حمایت برای بنگاه های تولیدی کوچک و متوسط و هنرمندان صنایع دستی میسر است. مدت زمان حمایت در کشورهای مختلف، گوناگون و ممکن است تا ۲۵ سال باشد(مثل اعضای اتحادیه اروپا)

 

مقصود از حق تقدم چیست (Priority)؟

حق تقدم، حق اولویتی است که به موجب معاهده پاریس، که اکثر کشورها از جمله ایران عضو آن می باشند، به اتباع کشورهای عضو این معاهده اعطا گردیده است. به موجب این حق، چنانچه فردی اظهار نامه ثبت اختراع خویش را در یکی از کشورهای عضو معاهده پاریس و از جمله کشور متبوع خود ارائه نموده باشد، ظرف مهلت ۱۲ ماه از تاریخ ثبت تقاضانامه، می تواند در دیگر کشورهای عضو نیز تقاضای ثبت اختراع خویش را بنماید و در این مدت نسبت به دیگر افراد دارای حق اولویت می باشد.

به این معنا که دیگر افراد نمی توانند ظرف مهلت مذکور اختراع وی را به نام خود در سایر کشورها به ثبت برسانند، البته در صورتیکه وی تقاضای ثبت اختراع را ظرف مهلت ۱۲ ماهه در کشورهای مورد نظرش بنماید. لذا چنانچه مخترع متقاضی ثبت اختراع خویش در سطح بین المللی باشد، باید ظرف مهلت یکساله از تاریخ تقاضانامه ثبت اختراع در داخل نسبت به ثبت بین المللی آن اقدام نماید.

 

ضرورت نظام پتنت چیست؟

نظام ثبت اختراع با شناساندن افراد خلاق و فراهم ساختن امکان بهره برداری مادی از اختراعات بازارپسند آنها موجبات تشویق آنان را فراهم می سازد. این تشویقها فرهنگ نوآوری را توسعه داده که خود ارتقائ مستمر کیفیت زندگی بشر را باعث می شود.

 

ثبت اختراع بین المللی
ثبت اختراع بین المللی

 

ثبت اختراع بین المللی

 

مراحل ثبت و حفظ حقوق اختراع ثبت شده در کشورهای عضو اتحادیه اروپا بسیار پیچیده است که در اینجا سعی شده به زبانی ساده بیان شود. بطور کلی با طی کردن مراحل ذیل می توان اختراع مورد نظر را در این کشورها ثبت و حفظ نمود:

 

الف) آماده سازی: قبل از اقدام رسمی برای تشکیل پرونده ثبت اختراع لازم است حداقل سه مرحله زیر را به انجام رساند:

  • نوشتن گزارش اختراع به زبان انگلیسی، آلمانی یا فرانسه بطوریکه شامل زمینه و حوزه فناوری اختراع، سابقه قبلی، جزئیات کامل فنی، مزایای اختراع ادعایی و نحوه حل مشکلات موجود باشد. همچنین باید طریقه انجام عملی موضوع اختراع با ذکر مثال توصیف شود.
  • نوشتن پیش نویس پتنت بر اساس گزارش اختراع که معمولا توسط وکیل انجام می شود.
  • پرکردن فرمهای رسمی اداره ثبت اختراعات اروپا

 

مراحل ثبت اختراع در کشورهای اروپایی

ب) تشکیل و پیگیری پرونده: این بخش با تسلیم فرمهای پر شده و تقاضای تشکیل پرونده در یکی از شعب اداره ثبت اختراع اروپا (شعبه مرکزی در مونیخ آلمان) آغاز شده و خود شامل مراحل زیر است:

  1. بررسی شکلی پرونده در شعبه به لحاظ کامل بودن مدارک لازم
  2. جستجوی موضوع و ادعاهای اختراع توسط واحد جستجوی اداره ثبت اختراع اروپا
  3. انتشار پرونده شامل جزئیات فنی قانونی پرونده و نتایج جستجو در روزنامه رسمی به صورت چاپی و دیجیتال
  4. بررسی ماهوی محتویات پرونده در صورت تسلیم درخواست و پرداخت هزینه های لازم

 

ج) اعطای گواهی ثبت اختراع: پس از بررسی ماهوی پرونده و در صورت متقاعد شدن کمیته مربوطه، گواهی اعطای پتنت به نام متقاضی صادر خواهد شد.

د) تمدید سالیانه: در صورت پرداخت هزینه های لازم، پروانه ثبت اختراع در هر یک از کشورهای عضو اتحادیه که مورد درخواست قرار گرفته اند، بطور سالیانه تمدید خواهد شد.

ر) اعمال حق: در صورتی که دارنده امتیاز معتبر اختراع در هر یک از کشورهای مربوطه، متوجه نقض حقوق پتنت توسط اشخاص ثالث شود می تواند برای احقاق حقوق خود از طرق مختلف اقدام نماید.

 

ثبت اختراع در سایر کشورها

گام نخست در بدست آوردن پتنت در هر کشور، مستلزم ارائه تقاضا نامه (application) ثبت پتنت و تشكیل پرونده (filing) در اداره ثبت اختراعات آن كشور است.

تقاضانامه‌ پتنت عموماً دارای قسمتهایی نظیر عنوان اختراع، سابقه و شرح‌ فنی آن است. توصیف فنی اختراع می‌بایست با بیانی روشن و به زبان رسمی كشور هدف و به حد كافی دارای جزئیات باشد طوری كه بتواند شخصی را با فهم متوسط از آن فن به استفاده یا بازسازی آن اختراع قادر سازد. معمولاً برای توصیف بهتر اختراع، نقشه، طرح و دیاگرامهای مربوطه نیز ارائه می‌شوند. تقاضانامه همچنین حاوی چند ادعا (claim) است كه در واقع حدود و ثغور قانونی حمایت درخواستی را تعیین می‌كند.

اداره ثبــت اختــراع کشور مورد تقاضا پس از بررسی كارشنـاسی پرونده و احتمالاً پس از انتشار مفــاد تقاضانامه در سطــح عموم (publication)، در صورت احراز شرایط، نهایتاٌ حق پتنت را اعطا می‌نماید که در سرتاسر همان کشور معتبر و قابل دفاع است.

 

توجه در انتشار پتنت

باید توجه داشت که انتشار پتنت در سطح عموم به معنای اعطای حق پتتت نیست، مگر در آن به نحوی مشخص شده باشد. در واقع تقاضانامه در اداره ملی ثبت اختراعات كشور مورد نظر و یا دفتر منطقه‌ای به نمایندگی از سوی كشورهای عضو (مانند اداره ثبت اختراعات اروپا)، به ثبت رسیده و در نهایت پس از بررسی و احراز شرایط لازم از سوی دولت مربوطه اعطا می‌گردد.

در مورد دفاتر منطقه‌ای نكته مهم این است كه متقاضی باید در درخواسـت خود دقیقاً مشخص كند كه حمایـت از اختراع را دركدام یك از كشـورهای عضو آن دفتر خواستار است. هریك از كشورهای انتخاب شده پس از بررسی پرونده مختار است آن اختــراع را به ثبت رسانده و در سرزمین خود از آن حمایت كند و یا کلاٌ آن را رد کند. لـذا صرف ثبت در دفاتر منطقه‌ای نمی‌تواند به معنای کسـب حمایت از تمامی کشورهای عضو آن دفتر باشد.

 

مزایا ثبت اختراع
مزایا ثبت اختراع

 

مزایای ثبت اختراع

 

  • موقعیت قدرتمند در بازار و امتیاز های رقابتی
  • دسترسی به بازار های جدید
  • خطر کمتر نقص حق و حقوق
  • توانایی بیشتر برای دریافت وام و  جمع آوری منابع مالی با نرخ معقول بهره
  • ابزاری قدرتمند برای مقابله قانونی علیه تقلید کنندگان و سوء استفاده کنندگان
  • سود بیشتر و بازگشت بیشتر سرمایه از طریق نظام انحصار
  • درآمد اضافه از محل تفویض اجازه بهره برداری و انتقال اختراع
  • دسترسی به فناوری از طریق لیسانس دو جانبه

 

هزینه ثبت اختراع

 

جهت اطلاع از هزینه ثبت اختراع با تلفن های ثابت اخذ رتبه و ثبت شرکت نیک پارس تماس حاصل فرمایید.

 

4.5/5 - (31 امتیاز)
مشاوره رایگان